Ruhi Su

Ruhi Su'nun, Osmanlı'nın son döneminde, 1912'de Van'da başlayan, acılı, ama mücadelelerle dolu anlamlı yaşamı 20 Eylül 1985'de son buldu. Osmanlı'nın çöküş yıllarını, 1. Dünya Savaşı'nın(1914-1918) yıkıcı günlerini, Adana'nın Fransız ve İngilizler tarafından işgali sonrası Toroslarda geçen "kaç kaç" yıllarını çocuk yaşlarda yaşadı. 5-6 yaşında savaşın nasıl bir şey olduğunu yaşayarak, seferberlik türküleri dinleyerek, öğrenerek, söyleyerek geçirdi. Bu dönem Ruhi Su'nun çocuk ruhunda müzik duygularının da geliştiği bir dönemdi. Adana'ya dönüşte(10 yaşında) evlatlık olarak yaşadığı ailesinden ayrılıp, öksüzler yurduna yerleşti ve gerçek anlamda tek dostu, arkadaşı olan ve ölümüne kadar O'nu yalnız bırakmayan, besleyen; yalnız bırakmadığı, beslediği "müzikle" yaşam yolculuğu da gerçek anlamda başlamış oldu. Osmanlı İmparatorluğu' nun yıkılıp yerine Cumhuriyet devrimlerinin hüküm sürdüğü yıllar, birçok yetenekli genç için olduğu gibi Ruhi Su için de yeni ve daha ileri olanakların yaşam bulduğu yıllar oldu. Cumhuriyetin ilk aydın kuşağı içinde yetenekleriyle, birikimleriyle kendi yolunu kendisi açtı. Askeri lise yılları müzik tutkusunu engelleyemedi. Bir yolunu bulup önce Adana Öğretmen Okulu'na geri döndü ve sonra da Ankara Müzik Öğretmen Okulu'na girdi. Bu yıllarda Ankara Riyaseti Cumhur Orkestrası'nda keman çalmaya başladı, aynı zamanda da Hasanoğlan Köy Enstitüsü'nde çalışmaya başladı. 1936 yılında kemanı bırakıp ses sanatçısı olmaya karar verdi. Bu karar O'nun için bir dönüm noktası oldu.1936-1942 yıllarında opera sanatçısı olarak bir çok temsilde yer aldı. Operada çalışırken aynı zamanda da halk türküleri derleme çalışmalarına devam ediyordu. Bu yıllar Ruhi Su'nun siyasi olarak biçimlendiği yıllardı.1943-1945 yıllarında Ankara Radyosu'nda türküler söyledi. Her pazar saat 10'da "Bas Bariton Ruhi Su Türküler Söylüyor" adıyla çok dinlenen ve beğenilen program, bir süre sonra söylediği Alevi deyişleri ve nefesleri nedeniyle "Komünizm propagandası yaptığı" gerekçesiyle Mesut Cemil tarafından yayından kaldırıldı. Operadan uzaklaştırıldı. O yıllarda daha sonra hayatını birleştireceği Sıdıka Su ile tanıştı. Türkiye Komünist Partisi ile tanışması da o yıllara rastlar.1950'lerin başlarında dönemin iktidarının başlattığı "cadı avında" O da tutuklanır. Ünlü "Sansaryan Han" da 5 ay tutulur, tabutluk tabir edilen daracık hücrelere atılır, işkencelerden geçer. Sonra 3,5 yıl "Harbiye Cezaevi ”nde kalır. Sıdıka Su da aynı yerdedir. Evlilikleri de bu ceza evinde gerçekleşir. Resimler yapar, el işleri üretir. Derlemelerine mahkûmlardan dinledikleriyle devam eder. Mahkûmlardan oluşan bir koro kurar. 1958'de cezaevi dönemi biter, "Çumra Sürgünü" başlar. Yaklaşık bir yıl sonra bir yetkilinin de araya girmesiyle Ankara'ya, eşi Sıdıka Su'nun yanına döner. İşsizlik dönemi... Eşya taşıma işiyle ekmeğini kazandığı günler... Ilgın Su'nun doğumu... Sonra Atıf Yılmaz'ın çektiği "Karacaoğlan'ın Kara Sevdası" filmi müziği için Adana'ya gider. Adana' da kırk gün kalır, derlemeler yapar ve film için bir koro oluşturur. Daha sonra ailesini Ankara'da bırakıp, İstanbul'a gider, "Taksim Gazinosu" nda türkülerini seslendirir. 1960 yılında ailesini de İstanbul'a getirir...27 Mayıs devrimi... Gece kulüplerinde çalışmaya devam eder. Yapı Kredi Bankası arşivi için beş yıl sürecek "Notalarıyla Halk Oyunları" çalışmasına da bu yıllarda başlar... Filmlerde türküler seslendirir... Bir süre sonra seslendirdiği ilerici halk türküleri nedeniyle hakkında karşı kampanyalar başlar. YKB işine son verir. Kitap yıllar sonra Sadi Yaver Ataman imzasıyla yayınlanır. İlk kez 1977 yılında yurt dışına çıkabilir. Berlin' de yapılan "Nazım Hikmet Haftası" na katılır. Aynı günlerde birçok Avrupa ülkesine de gider ve konserler verir. Bir kez Avusturalya'ya konser için gider. Yaşamı boyunca İMECE dayanışması ve markasıyla 16 adet 45'lik ve 11 adet de LP çıkarır. Şiirler yazar. Korolar kurar ve yönetir. Her bulduğu fırsatta Türk Halk Müziği derlemeleri yapar. Sorumlu bir aydın, bir yurtsever olarak toplumsal hareketleri sesiyle ve sazıyla destekler. TİP eylemlerinde ve etkinliklerinde, 1 Mayıslarda her zaman vardır... Ruhi Su Kültür ve Sanat Derneği Resmi Sayfası https://www.ruhisu.org.tr https://www.twitter.com/RuhiSuYuz RSDK Instagram: https://instagram.com/ruhisudostlarkorosu